De Hungry Bin verwerkt meer GFT dan de meeste wormentorens

Nu we een nieuw huis hebben zijn we aan het investeren in duurzame oplossingen. Zonnepanelen, isolatie en regentonnen zijn ons niet meer vreemd. Het zijn geen goedkope uitgaves, maar we vinden het vooral belangrijk dat we onze bijdrage leveren aan het klimaat en realiseren ons dat de meeste uitgaves zichzelf terug verdienen. Waar ik nu vooral nog tegenaan loop is de hoeveelheid afval. Om het GFT afval te minimaliseren én om een bijdrage te kunnen leveren aan onze eigen tuin heb ik sinds kort de Hungry Bin. In dit artikel vertel ik je meer over de wormenbak (wat is een wormenbak, wat kun je de wormen wel en juist niet voeren, wat moet je doen als je op vakantie gaat, welke weersomstandigheden zijn het beste, etc.) en wat mijn ervaring is.

Composteren kun je leren

Wormen zijn nou niet bepaald de mooiste wezens op aarde, maar bijzonder zijn ze wel. Zeker als je je realiseert dat ze een zeer belangrijke rol spelen bij het vruchtbaar maken van onze bodem. Nou zijn er maar liefst meer dan 25.000 soorten wormen en ieder heeft zo zijn eigen functie in de natuur. De meest bekende voor ons is toch wel de dauwpier oftewel de regenworm. Ze kruipen onder potten en stenen, in de grond en soms ook daarboven. Het zijn harde werkers en zetten organisch materiaal zoals bladeren, zaden en micro-organismen om in humus. Laat gerust eens wat bladeren liggen in de tuin en de regenworm zal deze ’s nachts in de grond trekken om het daar te verteren. Als er geen wormen in de tuin zijn moet de tuinder zelf de boel omspitten zodat er lucht bij de wortels komt en het regenwater beter wordt afgevoerd.

Om te composteren kun je echter het beste compostwormen gebruiken. Een compostworm (ook wel tijgerworm genoemd) eet zijn eigen lichaamsgewicht aan groenafval per dag om het vervolgens uit te poepen. Tijdens dit proces breken ze de celwand af, waardoor het water en de voedingsstoffen die in de cellen zitten eruit lopen. Dit vocht (ook wel wormenthee of percolaat genoemd) is zeer geconcentreerd en bijzonder geschikt om als vloeibare mest te gebruiken. Je kunt deze het beste kunt verdunnen met wat water (1:10) alvorens je het aan de planten geeft.

Composthoop of wormenbak

Nu je weet hoe nuttig een worm kan zijn in de tuin, zul je vast en zeker anders kijken naar deze bijzondere wezens. Tevens zul je je realiseren dat een composthoop ideaal is om op een bepaalde plek te hebben staan, maar je hiermee geen wormenthee kunt aftappen. Tevens heb je bij een composthoop de wormencompost onderop liggen. Een bijkomend voordeel van een wormenbak is natuurlijk de locatie. Een composthoop maak je op een plek en is daarna ook vrij bepalend. Geen probleem als je een grote tuin hebt, maar de meesten van ons zijn daar niet mee gezegend. Bovendien is een wormenbak ook goed te houden in huis of garage en dus ook geschikt als je geen tuin hebt!

Wormenhotel / wormenbak

Een manier om hier meer grip op te hebben is het gebruik van een wormenbak (ook wel wormenhotel genoemd). Een wormenbak bestaat meestal uit een aantal opvangbak met kraantje, hier bovenop is een bak waarom de rijke vermicompost (wormenpoep) ligt, daarbovenop ligt een bak met het GFT afval dat nog opgezet moet worden.

Door aan de bovenkant het GFT afval toe te voegen zetten de wormen dit uiteindelijk om in rijke vermicompost. Het percolaat dient met regelmaat afgetapt te worden zodat de wormen niet verdrinken. Zodra je merkt dat de wormen niet meer in de rijke vermicompost verblijven maar juist in de bak daarboven, dan kan de wormenpoep worden gedroogd en uitgestrooid worden in de tuin. De lege bak kan dan bovenaan geplaatst worden waardoor het een oneindig proces is.

Hungry Bin

De Hungry Bin onderscheid zich van andere wormenbakken doordat deze geen lagen heeft zoals we die bij andere wormenhotels zien. De Hungry Bin ziet eruit als een container, soortgelijke klep en kleur, maar loopt onderaan iets spitser af en heeft het twee opvangbakken. Een is vastgeklemd aan het systeem en vangt de vermicompost op. In deze bak tref je gaatjes aan zodat het percolaat in de tweede opvangbak terecht komt. De onderste bak plaats je op de grond. Vocht blijft dus nooit in de Hungry Bin zitten.

De Hungry Bin is een innovatief en bewezen design. De populatie, die in de wormenbak kan uitgroeien tot ongeveer 2 kilo compostwormen, is zeer efficiënt in het omzetten van GFT naar compost en een vruchtbare vloeistof. Omdat de wormen het afval opeten voordat het kan gaan rotten is er nooit sprake van vervelende geurtjes. De Hungry Bin verwerkt tot 2 kilo GFT-afval per dag, is eenvoudig in elkaar te zetten, weegt leeg 12 kilo en als deze in gebruik is tot 95 kilo! De wieltjes aan de Hungry Bin zijn er dus ook niet voor niks.

De verse compost oogsten is heel simpel door de onderste lade met regelmaat te verwijderen en legen. Nadat dit is gedaan kan de lade weer terug geplaatst worden.

De Hungry Bin is 60 cm breed x 60 cm diep x 95 cm hoog

Het opstarten van een Hungry Bin

Nadat de Hungry Bin in elkaar gezet is wil je natuurlijk ook beginnen. Dit doe je het beste door een stuk karton op de bodem van de wormenbak te plaatsen. Zo vallen de eerste wormen en aarde er niet zo snel doorheen.
Als er een laag karton in ligt dan kan er een laag (biologische) vochtige tuinaarde in. Dit is de laag waar de wormen gaan wonen, wanneer de hongerige prullenbak op volle snelheid draait dan bevat deze laag aarde vele levensvormen zoals verschillende bodemdiertjes en microben.

Om goed te kunnen starten kun je dan ook het best een handje compost of composterende bladeren uit het plantsoen aan toe voegen. Dit is de basis van je wormenbak en nu kun je de compostwormen ook toevoegen. Begin het liefst met minimaal 500 gram wormen. De Hungry Bin wordt geleverd met of zonder 1 kg compostwormen. Optioneel kan er nog een extra kilo compostwormen aangeschaft worden voor de groot verbruiker.

Nu de basis goed is kun je gaan uitbreiden met je groente en tuinafval. Begin met kleine hoeveelheden groente en  fruitafval en zo nu en dan een beetje groenafval uit de tuin. Lever dit aan in klein formaat (snijd dus in kleinere stukjes zodat het makkelijker verteerd in de bak). Voor een overzichtje van wat wel en niet in de wormenbak mag, heb ik hieronder een uitgebreid lijstje gezet.

Wat eten de wormen wel en niet

Wel

• Groen: hoog in stikstof (Vers tuin en keuken afval, aardappelschillen, fruit-en groenteresten, mest van kleine planteneters zoals een cavia of konijn, snijbloemen en kamerplanten zonder aarde, resten uit groente- en siertuin, snoeiafval (groen), stalmest.)
• Bruin: hoog in koolstof (Eierschalen, doppen van noten, koffiedik en -filters, papier van de keukenrol, papieren zakdoeken, kranten en versnipperd karton, fijn versnipperd snoeihout, zaagsel, dode bladeren, stro, hooi.)

Niet

• Overige: (Botten, vlees,  vis, vetten, olie, saus, zuivelproducten, katten- of hondenuitwerpselen, kattenbak vulling, schelpen, schillen van citrus vruchten, bananen en uien, grof ongesnipperd snoeihout, schors en timmerhout, pasta, brood en gebak,  as uit de open haard of barbecue, kunststof, ijzer, metaal en blik, onkruid, aspergeloof, alle groenafval die duidelijk besmet zijn met schimmels of ziekten, gekookte etensresten.)

Bij twijfel: niet doen!

Andere dieren in de wormenbak

Als je een wormenbak hebt en deze vult met materiaal dan zul je al snel merken dat er ook dieren van buitenaf een eet- en slaapplek zoeken in het hotel. De meeste van deze gasten kunnen geen kwaad. Toch zijn er een aantal dieren die je beter de toegang kunt weigeren. Hieronder een lijstje van ongenodigde gasten

• Fruitvliegjes
  Kwaad kunnen ze niet maar hinderlijk zijn ze wel, zeker met het tempo waarop ze zich voortplanten. Door het nieuwe groente en fruitafval te begraven of af te dekken met wat gescheurd papier hebben de fruitvliegjes het moeilijker om zichzelf voort te planten.
• (Naakt)Slakken
  Sommige soorten slakken kunnen geen kwaad, maar er zijn er ook bij die de wormen als hapje aan zien i.p.v. het afval. Deze dieren kun je dan ook het beste verwijderen uit de Hungry Bin.
• Mieren
  Mieren eten paddenstoelen, zaden en kleine insecten. Grote kans dus dat je ze op den duur tegenkomt in de wormenbak. Door de bak iets te bevochtigen zullen de mieren snel hun koffers pakken en vertrekken. Merk je dat er een nest in de bak zit, hark de bak dan om zodat hun nest op de kop gezet wordt. De mieren zullen nu zeker vertrekken.
• Kevers
  Kevers zijn gek op wormen en andere insecten en kunnen dan ook het best zo snel mogelijk verwijderd worden uit het hotel.
• Duizendpoot
  Er zijn twee soorten duizendpoten. De plattere roodbruine variant, die o.a. kleine wormen en eitjes eet en de donkerbruine rondere variant die rottend materiaal eet. De rover kun je het beste verwijderen, de andere mag blijven zitten.
• Potwormen
  Potwormen zijn kleine witte draadvormige wormen, ze houden van een zure grond. Ze helpen bij het composteerproces. Zodra er te veel van deze wormen in de Hungry Bin leven, kan het een indicatie zijn dat de grond te zuur wordt voor de compostwormen. Let dus op en voeg geen tot zeer weinig zuur materiaal (sinaasappel, citroen, e.d.) toe aan de wormenbak.
• Mijt
  Kleine wit/rode mijten kunnen in één nacht verschijnen als de wormenbak te nat is. Merk je dat de wormenbak te droog is, voeg dan droog papier toe of wat gedroogde bladeren uit de tuin. De beestjes hoeven overigens niet verwijderd te worden, ze helpen namelijk mee aan het composteren.
• Spinnen
  Niet bepaald mijn favoriete huisdier maar nuttig zijn ze wel. Ook in de wormenbak kunnen ze geen kwaad en zullen ze alleen de vliegen opeten. Lekker laten zitten dus.
• Zilvervisjes
  Deze kleine beestjes leven van schimmels en helpen bij het composteren.
• Houtluis
  De stofluizen of houtluizen vormen een orde van insecten. Ze zijn niet verwant aan andere ‘luizen’ zoals de bijtende luizen, zuigende luizen en de bekende bladluizen. Houtluizen leven van afval en helpen bij het composteringsproces.

Verder zal de wormenbak vol zitten met bacteriën, schimmels, paddenstoelen, microscopisch kleine rondwormen (nematoden). Al deze levensvormen horen thuis in een wormenbak en allemaal leveren ze hun eigen bijdrage aan het composteringsproces. Mocht je andere beestjes in het wormenhotel aantreffen en je twijfelt, haal ze er dan uit.

Weersomstandigheden

De wormen werken het beste als de temperatuur tussen de 5° tot 25° ligt. Plaats een wormentoren dan ook nooit in de volle zon. In de winter zijn er 2 opties:

1. Je laat de Hungry Bin buiten staan. De wormen zullen dan bevriezen maar in de lente komen de eerste wormcocons uit en de wormpopulatie groeit langzamerhand weer.
2. Je zet de Hungry Bin op een vorstvrije plaatst (garage, kelder, balkon, voorhuis, woning, etc.). Hierdoor bevriezen de wormen niet en kun je ook in de winter doorgaan met composteren.

Vakantie

Voor een wormenbak hoef je geen opvang te regelen als je op vakantie gaat. De wormen kunnen namelijk zonder problemen zo’n 4 weken overleven. Ze reguleren namelijk hun activiteit naar gelang de hoeveelheid voedsel die aanwezig is. Voor u op vakantie gaat kunt u nog wat extra’s bijvoeren. Heb je een wormenbak met kraan, tap dan het vocht af en zet het kraantje open met een opvangbakje eronder zodat het overtollige vocht eruit kan. Bij de Hungry Bin is dit niet nodig, deze heeft aan de onder kant een “open” systeem waardoor het vocht automatisch eruit loopt.

Mijn ervaring met de Hungry Bin

De Hungry Bin wordt goed verpakt geleverd en in mijn geval met 1 kilo wormen. In de verpakking zit een uitgebreide instructie (met tekeningen), hiermee kun je de wormenbak in een mum van tijd opzetten. Eenmaal opgezet kan hij gevuld worden op de manier zoals ik al eerder omschreven heb. Het valt mij op dat de wormen de eerste dag overal te vinden zijn in de bak. Onder de deksel, aan de zijkanten in de bak en zelfs een aantal in de opvangbak. Gelukkig ligt daar nog geen vocht in en kan ik de wormen zonder problemen terug in de bak leggen. Via de deksel aan de bovenkant lukt het ze niet om te ontsnappen, dat is een groot pluspunt.

Na een dag zie ik geen enkele worm meer en hebben ze van hun nieuwe omgeving een thuis gemaakt. We eten die dag sla en de resten verdwijnen in de bak. Sla vergaat toch een stuk sneller dan een stuk meloen. Ideaal dus om mee op te starten dacht ik zo. Om de dag gooi ik er een handje vol groente en fruit afval in, na een week doe ik dit dagelijks. Nu ben ik intussen een ruime maand verder en gooi ik er gewoon mijn groente en fruitafval in die we hebben. De ene dag iets meer en de andere dag iets minder.

Al meerdere gasten hebben de toegang tot de wormenbak gevonden. Wat ik dan wel bijzonder vind, de wormen kunnen namelijk niet uit de bak maar ik heb wel al 2 slakken met slakkenhuisje in de bak aangetroffen. De vraag hoe deze er dan inkomen is dan ook vrij groot. Het zal nog wel een tijd duren voor ik kan oogsten maar tegen die tijd zal ik zeker een update uitbrengen.

Lees ook:

• Wormenboerderij voor scholen en bedrijven: Duurzame oplossingen voor een beter milieu
• De Wormenboerderij voor een geweldige tuin en beter milieu

Waarom zou er nog een zware vuilniswagen door de straten rijden als je ook met wormen je eigen GFT afval kunt verwerken?