Wist je dat het maar liefst 14 dagen duurt voordat een klokhuis van een appel volledig is afgebroken? En wist je ook dat een bananenschil er maar liefst een jaar over doet? Het is verbazingwekkend om te realiseren dat plastic zich oneindig lang houdt in het milieu. Ikzelf dacht eigenlijk dat een bananenschil veel sneller zou afbreken. Dus deze afbraaktijden waren zeker een eye-opener voor mijzelf, en wellicht ook voor jou.

Afbraaktijden afval

Stel je eens voor: als iedereen elke week een paar items op straat gooit, kunnen we ons allemaal wel voorstellen hoe vies en stinkend het er na slechts een week uit zal zien. Maar wat als we dat een maand lang doen en niets opruimen? Of zelfs een heel jaar lang? Ik kan me niet voorstellen dat ik dan nog naar buiten wil om door alle troep heen te moeten lopen. Het ziet er niet alleen ontzettend smerig uit, maar het is ook verre van gezond. Toch maken we er allemaal wel eens schuldig aan. Ik wil niemand met de vinger wijzen. Maar het afval dat ik vanuit mijn huis kan zien, is absoluut niet door ons achtergelaten. Denk aan hondendrollen, een leeg blikje, plastic en zelfs een uitgespuugd snoepje met papiertje. Het is eigenlijk te erg voor woorden.

Vangnet/ toegestane dumpplek

Ik ben momenteel erg verheugd over de ontwikkeling van een vangnet voor afval. Er is nu namelijk een specifieke locatie gecreëerd waar afval legaal gedumpt kan worden. Het lijkt erop dat mensen toch ergens van hun afval af moeten. We klagen allemaal wel eens, vooral wanneer we net in een hondendrol hebben gestaan. Of wanneer er afval ligt op plekken waar we van de natuur willen genieten. Echter, actief werken aan het oplossen van dit probleem lijkt voor individuen lastig te zijn. Een belangrijk voordeel van een “dumpplek” is dat het afval zich verzamelt op een aangewezen en gemakkelijk toegankelijke locatie. Meestal zijn deze plekken te vinden langs wegen, waar veel jongeren fietsen. Op deze locaties kunnen gemeentewerkers gemakkelijker afval opruimen en weggooien op de juiste plek. Hoewel dit al een stap is om het milieu schoner te houden, is er nog meer werk te doen.

Troep van een ander opruimen

Steeds vaker trekken wij er dan ook als gezin op uit om aan plendelen te doen. Niet alleen draagt dit bij aan het verfraaien van onze omgeving. Maar het is ook een grote service aan het milieu. Bovendien genieten we van de sociale interactie die we hebben tijdens onze plendeltochten. We maken regelmatig een praatje met mensen die ons initiatief ondersteunen en soms zelfs aanmoedigen om ook de handen uit de mouwen te steken. Sinds het invoeren van statiegeld op blikjes en kleine flesjes, zien we bovendien een leuk extraatje tegemoet.

Lees ook: 10 tips om goed te kunnen plandelen (zwerfafval rapen)

Gratis aan te vragen afbraaktijden kaart

Afbraaktijden zwerfafval

Het is belangrijk dat kinderen zich bewust zijn van de feiten met betrekking tot het afbraakproces van verschillende materialen, zoals hoe lang het duurt voordat een klokhuis in het milieu afgebroken is en hoe lang een plastic flesje erover doet om afgebroken te worden. Voorheen was het mogelijk om de gratis kaart die hierboven staat aan te vragen, maar helaas is dat nu niet meer mogelijk. Gelukkig kun je nog steeds de afbeelding hierboven gratis opslaan en deze thuis, in de garage of misschien zelfs op school ophangen. In de webshop “Nederland schoon” is nog steeds een breed scala aan producten verkrijgbaar om Nederland schoon te maken en te houden. Denk hierbij aan een veger en blik, een prullenbak, een afvalkoffer en nog veel meer praktische items die kunnen helpen bij het opruimen van afval en het bevorderen van een schone leefomgeving.

Nog meer afbraaktijden weetjes:

De afbraaktijden van verschillende materialen zijn fascinerend en het is belangrijk om ons bewust te zijn van de impact van ons afval op het milieu. Hier zijn nog meer feiten over afbraaktijden:

De afbraaktijden van etenswaar:

  • Appel klokhuis (ongeveer 14 dagen): Het klokhuis van een appel breekt relatief snel af vanwege de organische aard ervan. Het wordt gemakkelijk afgebroken door micro-organismen en bacteriën die in de omgeving aanwezig zijn.
  • Bananen- of sinaasappelschil (paar weken tot een paar jaar, afhankelijk van het weer): Deze schillen doen er langer over om af te breken vanwege hun taaie en vezelige structuur. Vooral in koude of droge omstandigheden waar de afbraakprocessen trager verlopen.
  • Kauwgom (20 tot 25 jaar): Kauwgom bestaat uit synthetische polymeren die zeer resistent zijn tegen afbraak door enzymen in de natuur. Daarom duurt het lang voordat kauwgom volledig afbreekt.
  • Sigarettenpeuken (1 tot 12 jaar (papier en tabak) filter nooit): Sigarettenpeuken bevatten celluloseacetaat. Een synthetisch polymeer dat langzaam afbreekt onder invloed van zonlicht en vochtigheid. De filters in sigarettenpeuken hebben vele decennia nodig hebben om volledig af te breken.

Wist je dat:

Wist je dat het thuis composteren van groente- en fruitafval niet alleen goed is voor het milieu, maar ook helpt bij het voorkomen van vervuiling van natuurlijke ecosystemen?

Waarom? Groente- en fruitafval dat in de natuur wordt gegooid, kan een negatieve impact hebben op lokale ecosystemen en het wildleven. Het kan bijvoorbeeld leiden tot verstoringen in natuurlijke voedselketens, aantrekking van ongedierte en schadelijke effecten op inheemse planten- en diersoorten. Door groente- en fruitafval thuis te composteren, wordt het afval omgezet in waardevolle compost die kan worden gebruikt om de bodem in tuinen en plantenbedden te verbeteren. Zonder schade aan te richten aan natuurlijke habitats. Op deze manier draag je bij aan het behoud van de natuurlijke balans en biodiversiteit. Terwijl je tegelijkertijd een vruchtbare bodem creëert voor je eigen tuin.

Lees ook: Groente, fruit en tuin (gft) afval scheiden?, De Wormenboerderij voor een geweldige tuin en beter milieu, De Hungry Bin verwerkt meer GFT dan de meeste wormentorens en Wormenboerderij voor scholen en bedrijven: Duurzame oplossingen voor een beter milieu

Een infographic die het proces van thuis composteren stap voor stap uitlegt. Inclusief visuele elementen zoals een compostbak, bladeren, groenteafval en een tuin. De vijf stappen zijn: 1. Kies een geschikte plek voor je compostbak, 2. Verzamel groen en bruin afval, 3. Vermijd afval zoals vlees en vet, 4. Belucht de compost door regelmatig te keren, 5. Gebruik de compost als natuurlijke voeding voor je tuin. De achtergrond is kleurrijk met groene accenten, en de stappen zijn duidelijk genummerd met ondersteunende illustraties.

De afbraaktijden van plastic (breekt nooit af maar brokkelt af):

  • Zak (10 tot 20 jaar): Plastic zakken zijn gemaakt van duurzame polymeren die zeer langzaam afbrokkelen onder invloed van zonlicht en oxidatie.
  • Rietjes (200 jaar): Plastic rietjes zijn meestal gemaakt van polypropyleen of polystyreen, beide materialen die zeer langzaam afbrokkelen in het milieu vanwege hun chemische stabiliteit en weerstand tegen biologische afbraakprocessen.
  • Bestek (100 tot 1000 jaar): Plastic bestek is gemaakt van duurzame polymeren zoals polystyreen en polypropyleen, die zeer langzaam afbrokkelen in het milieu vanwege hun chemische stabiliteit en resistentie tegen biologische afbraakprocessen.
  • Speelgoed (100 tot 1000 jaar): Plastic speelgoed is meestal gemaakt van duurzame polymeren zoals polyethyleen en polypropyleen, die zeer langzaam afbreken in het milieu vanwege hun chemische stabiliteit en weerstand tegen biologische afbraakprocessen.
  • Polystyreen, zoals koffiebekers, patatbakjes en piepschuim (enkele tot tientallen jaren): Polystyreen is een synthetisch materiaal dat zeer langzaam afbreekt/afbrokkelt vanwege zijn chemische structuur en weerstand tegen microbiële activiteit.

Wist je dat:

  • Composteerbaar plastic biologisch afbreekbaar is en dat biobased plastic wordt gemaakt van planten zoals maïs of aardappelen? Interessant genoeg betekent dit niet automatisch dat biobased plastic altijd composteerbaar is. Zelfs composteerbare verpakkingen en producten, zoals wegwerpbestek en schaaltjes, moeten bij het restafval worden weggegooid.
  • Wereldwijd jaarlijks meer dan 8 miljoen ton plastic in de oceanen belandt?
  • Veel plastic items die we dagelijks gebruiken, zoals plastic flessen en tassen, slechts eenmalig worden gebruikt voordat ze worden weggegooid?
  • Plastic microdeeltjes, afkomstig van onder andere cosmetica en kleding, terechtkomen in waterwegen en de voedselketen binnendringen?
  • Sommige plastic soorten giftige chemicaliën kunnen afgeven wanneer ze afbreken, wat schadelijk kan zijn voor mens en milieu?

Lees ook: Thuisleven afvalscheiding- Plastic, Blik en Drinkverpakkingen (PMD) en Thuisleven afvalscheiding- statiegeld helpt bij hergebruik van meer items

De afbraaktijd van Papier:

  • Kartonnen drankbeker (minstens een half jaar): Karton is biologisch afbreekbaar, maar het kan lang duren om af te breken, vooral in stedelijke omgevingen waar de omstandigheden voor afbraak minder gunstig zijn. Bovendien zit in een kartonnen drankbeker plastic, welke niet afbreekbaar is maar afbrokkelt.
  • Papier en karton (ongeveer een half jaar): Papier en karton zijn biologisch afbreekbaar, maar de afbraaksnelheid kan variëren afhankelijk van de omgevingsomstandigheden, zoals vochtigheid en temperatuur.
  • Papieren zakken (enkele maanden tot enkele jaren, afhankelijk van de omstandigheden): Papieren zakken zijn biologisch afbreekbaar, maar de afbraaksnelheid kan variëren afhankelijk van factoren zoals vochtigheid, temperatuur en blootstelling aan micro-organismen.

Wist je dat:

  • Papieren bekertjes en servetten, als ze niet worden opgeruimd, een negatieve impact kunnen hebben op dieren in het wild? Dieren kunnen verstrikt raken in papieren materialen of ze per ongeluk opeten, wat leidt tot gezondheidsproblemen of zelfs sterfte.
  • Papieren zwerfafval, zoals versnipperd papier of gebruikte tissues, soms zelfs langer kan blijven liggen dan andere materialen omdat het minder snel wordt afgebroken door vocht en weersomstandigheden?
  • Het recyclen van papieren materialen een effectieve manier is om de hoeveelheid papieren zwerfafval te verminderen en bij te dragen aan een schonere omgeving?

Lees ook: Thuisleven afvalscheiding- oud papier, karton

Afbraaktijden blik, metaal en glas

  • Blikjes van frisdrank (het deksel (aluminium) vergaat nooit, de rest van het blikje (staal) heeft ongeveer 50 jaar nodig om af te breken): Het aluminium deksel vergaat niet vanwege de stabiele eigenschappen van aluminium, terwijl het staal van het blikje veel langer nodig heeft om af te breken vanwege de robuuste aard van het materiaal.
  • Glazen fles (1 miljoen jaar): Glas wordt beschouwd als een van de langstlevende materialen in het milieu vanwege zijn trage afbraaksnelheid. Zelfs onder ideale omstandigheden kan het miljoenen jaren duren voordat glas volledig is afgebroken.
  • Metaal (50 tot 100 jaar): Metalen zoals staal en aluminium kunnen relatief langzaam afbreken in het milieu vanwege hun robuuste aard en weerstand tegen corrosie en oxidatie.

Wist je dat:

  • Glas en metaal volledig recyclebaar zijn en keer op keer kunnen worden hergebruikt zonder kwaliteitsverlies? Dit maakt recycling een effectieve manier om de impact van deze materialen op het milieu te verminderen.
  • Het weggooien van glas, metaal en blik zwerfafval niet alleen het milieu vervuilt, maar ook gevaarlijk kan zijn voor dieren die erin kunnen vast komen te zitten of gewond kunnen raken door scherpe randen? Het is dus belangrijk om deze materialen op de juiste manier te recyclen of weg te gooien.

Lees ook: Thuisleven afvalscheiding- Glas

Overig afbraaktijden:

  • Postbode elastiek (nooit): Postbode elastieken zijn gemaakt van duurzaam rubber en hebben de reputatie extreem lang mee te gaan zonder significant af te breken in het milieu. Hun duurzaamheid en elasticiteit maken ze bestand tegen weersinvloeden en biologische afbraak, waardoor ze praktisch gezien nooit volledig afbreken.
  • Aluminiumfolie (200 tot 500 jaar): Aluminiumfolie is zeer duurzaam en kan honderden jaren nodig hebben om af te breken vanwege de stabiele aard van aluminium en de langzame oxidatieprocessen in het milieu.
  • Batterijen (100 tot 1000 jaar): Batterijen bevatten verschillende chemicaliën, waaronder zware metalen zoals lood, cadmium en kwik, die zeer giftig zijn en langzaam afbreken in het milieu. De plastic behuizing van batterijen kan ook honderden jaren nodig hebben om af te breken.
  • Rubberbanden (enkele jaren tot eeuwen, afhankelijk van het type rubber): Rubberbanden zijn gemaakt van synthetisch rubber, dat langzaam afbreekt in het milieu vanwege de complexe chemische structuur en de weerstand tegen biologische afbraak.
  • Kleding (enkele maanden tot enkele jaren, afhankelijk van het materiaal): Kleding is gemaakt van verschillende materialen. Waaronder natuurlijke vezels zoals katoen en synthetische vezels zoals polyester. Natuurlijke vezels kunnen relatief snel afbreken in het milieu, terwijl synthetische vezels veel langer nodig hebben vanwege hun chemische stabiliteit en weerstand tegen biologische afbraak.

Lees ook: RRR:  5 manieren om gedag te zeggen tegen wegwerpmentaliteit, Thuisleven afvalscheiding- afvalinzameling van A tot Z, Thuisleven afvalscheiding- Textiel, kleding en schoenen, Thuisleven afvalscheiding- Restafval,

Veelgestelde vragen

  • Wat is zwerfafval precies en waar komt het vandaan? Zwerfafval omvat alle afvalmaterialen die op straat, in parken, langs waterwegen of in andere openbare ruimtes worden achtergelaten. Vaak door mensen die nalatig of onverschillig zijn.
  • Hoe lang duurt het voordat zwerfafval afbreekt in de natuur? De afbreektijd van zwerfafval varieert sterk afhankelijk van het materiaal. Sommige materialen, zoals plastic flessen, kunnen honderden jaren nodig hebben om af te breken, terwijl andere, zoals organisch afval, veel sneller kunnen worden afgebroken door natuurlijke processen.
  • Welke impact heeft zwerfafval op het milieu en de biodiversiteit? Zwerfafval heeft een ernstige impact op het milieu en de biodiversiteit. Het kan ecosystemen verstoren.  Schadelijke stoffen lekken in bodem en water, dieren verwonden of doden en esthetische schade veroorzaken aan landschappen.
  • Wat zijn de meest voorkomende soorten zwerfafval en waar worden ze het meest aangetroffen? De meest voorkomende soorten zwerfafval zijn plastic flessen en tassen, sigarettenpeuken, blikjes, papier, kauwgom, voedselverpakkingen en fastfoodverpakkingen. Ze worden vaak aangetroffen in stedelijke gebieden, langs wegen, stranden en in waterwegen.
  • Wat kunnen we doen om zwerfafval te verminderen en te voorkomen? Consumptiepatronen veranderen, afval verminderen, hergebruiken en recyclen, educatieve programma’s opzetten, publieke bewustwording vergroten, etc.
  • Wat zijn de gevolgen van zwerfafval voor de volksgezondheid? Zwerfafval kan een directe bedreiging vormen voor de volksgezondheid door het risico op verwondingen, ziekten en besmettingen te vergroten. Het kan ook indirecte gevolgen hebben door het verlies van natuurlijke hulpbronnen. Vervuiling van drinkwaterbronnen en de verspreiding van ziekten door insecten en ongedierte.

Lees ook:

Wat gooi jij wel eens weg?