Thuisleven afvalscheiding- statiegeld helpt bij hergebruik van meer items

Op Thuisleven staat het leven in-en-om ons huis centraal. Het scheiden van afval maakt een onderdeel uit van het moderne leven. Helemaal als je het goed wilt doen. Toch merk ik met enige regelmaat dat ik het afval helemaal verkeerd scheidt. Dit ondanks al mijn goede bedoelingen. En als ik mij er dan toch in ga verdiepen dan publiceren we maar gelijk een hele afvalscheidingsreeks gesorteerd per kliko of glasbak. Na de Thuisleven afvalscheiding- afvalinzameling van A tot Z is het nu de beurt aan het statiegeld. Je zult verbaasd staan te kijken op hoeveel verschillende producten er eigenlijk statiegeld geheven wordt.

Het doel van statiegeld

Statiegeld wordt geheven om consumenten én bedrijven ertoe te verleiden om producten weer in te leveren. Inleveren bij een statiegeldautomaat of bij het bedrijf waar het item vandaan komt. De ingezamelde items worden op deze manier verzameld om weer her te gebruiken. Hiervoor is het alleen nodig om het ingezamelde item te reinigen. Of het product wordt specifiek ingezameld om de grondstof te kunnen recyclen. Dit statiegeldsysteem drukt voor veel bedrijven en producenten het budget van verpakkingsmaterialen aanzienlijk.

De regels omtrent statiegeld

Je betaalt statiegeld voor de kleine en grote flessen van PET en glas. In 2023 zijn de regels omtrent het heffen van statiegeld uitgebreid met metaal tot een inhoud van 3 liter, o.a. de zogenaamde blikjes. Na inlevering van de drankverpakking krijg je dit bedrag weer retour in de vorm van een bonnetje met een streepjescode. Dat kan je doneren, verzilveren bij de kassa, servicebalie of verrekenen met je boodschap bij de zelf-scan kassa. Je herkent de deelnemende producten aan het statiegeldlogo.

Problemen rondom de nieuwe statiegeldregels

Het geld ligt op straat, dat was in mijn jeugd niet anders. Wij zamelden als kind de lege glazen flessen al in tijdens de wielerronde. Daar verdienden we een flink zakcentje mee. Nu het statiegeld op blikjes is ingevoerd, halen mensen hun neus niet meer op voor dit zwerfafval. Je zou in feite kunnen zeggen dat het statiegeld systeem zijn doel behaald en succes heeft. Wat nu voor overlast zorgt, is dat mensen de afvalbakken overhoop halen op zoek naar een weggegooid blikje of PET-fles. Wanneer het afval eenmaal bereikbaar is voor dieren dan gaan die op zoek naar etensresten. Er gaan nu geluiden op om meer statiegeld-rekken aan de openbare afvalbakken te bevestigen. Het statiegeld kan dan toch verzilverd worden, zonder dat de rest van het afval op straat beland. En dat is gelijk ook een stuk hygiënischer.

Waar zit allemaal statiegeld op?

Niet alleen op de drankverpakking wordt statiegeld geheven. Je betaalt ook statiegeld voor verpakkingsmateriaal als het krat waar de flesjes inzitten. Ook heffen verschillende online supermarkten statiegeld op boodschappenkratjes. Wanneer je deze een volgende keer weer inlevert dan wordt het bedrag, meestal 5 euro per stuk, verrekend. Je kunt een boodschappenkrat overigens ook inleveren bij de servicebalie dan ontvang je je statiegeld terug. Online supermarkt Picnic heeft eenzelfde systeem op de plastic tassen waar zij de boodschappen in leveren. Na inlevering van de tasjes wordt 0,35 eurocent teruggestort.
Er zijn veel meer verpakkingsmaterialen die producenten graag retour willen hebben. De houten pellet is hier een voorbeeld van. Officieel wordt er op een europellet geen statiegeld geheven. Het is meer een afspraak tussen bedrijven die aan elkaar producten leveren of met de consument als afnemer. De pellet vertegenwoordigt een waarde afhankelijk van zijn gebruikte staat. Je kunt de europellet weer inleveren bij de aangesloten EPAL bedrijven. Ze worden ook wel bij je thuis opgehaald door speciaal daarvoor opgerichte bedrijven.

Roep om statiegeld op andere verpakkingsmaterialen

Bedrijven en winkels zijn verantwoordelijk voor het gebruik, de recycling en het hergebruik van verpakkingen. Zo wordt getracht om het ontstaan van meer afval tegen te gaan. Hiervoor moeten zij een bijdrage doen aan het Afvalfonds Verpakkingen en meebetalen aan het opruimen van zwerfafval. Er lopen verschillende pilots waarin door bedrijven/ webshops zelf wordt bekeken of het heffen van statiegeld op de plastic hoes om de kleding of het verzenden van producten in de originele doos te organiseren zijn.

Statiegeld, bruikleen of borg?

Op gasflessen wordt ook statiegeld geheven. Het gekozen systeem verschilt per aanbieder. Je koopt als het ware eenmalig een gasfles of je krijgt de gasfles in bruikleen. Het is de bedoeling dat je de lege gasfles weer inlevert zodat deze weer gevuld kan worden door de verkoper. Vervolgens betaal je alleen de nieuwe vulling. Een gasfles wordt na 10 jaar uit de roulatie gehaald, controleer dit zelf ook om te voorkomen dat je gasfles waardeloos wordt of onveilig blijkt te zijn.
Sommige bedrijven vragen om een borg om er zeker van te zij dat je het item weer inlevert. Bij Kippie bijvoorbeeld betaal je 15 euro borg voor het gebruik van de kippiepan. Als je deze weer netjes inlevert dan krijg je je borg retour. Dit systeem hanteren meer verhuurbedrijven.

Uitzonderingen en afvalscheidingswijzer.

Zoveel regels, evenzoveel of zelfs nog meer uitzonderingen. Bij twijfel kies je altijd voor restafval of ga je verder op onderzoek uit. Aangezien afval een zeer breed begrip is hebben we een gratis download voor je. Hierin kun je lezen waar welk afval hoort in een handig overzicht. Want om maar één voorbeeld te noemen de eerder genoemde pakken babyvoeding kunnen van karton, plastic of zelfs demontabel zijn.
Kun je in de pdf niet vinden wat je zoekt typ het trefwoord dan eens in op de Afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal.

Lees ook:

• Waar gebruik jij allemaal een doos voor?

Lever jij producten met statiegeld weer in?

Afbeelding van Jolande via Pixabay