Tussen de moderne gebouwen, geparkeerde auto’s en bedrijvigheid op het Ondernemersplein in Roermond ligt een stukje verborgen geschiedenis verscholen: de kazematten, kanonnen en restanten van stadsmuren herinneren aan een militaire tijd die teruggaat tot het begin van de 18e eeuw. Wat op het eerste gezicht een vreemde kanonsopstelling naast een kantoorpand lijkt, blijkt onderdeel van een bijzonder stukje erfgoed.

De kazemat en het Heksenhuuske

Tijdens het vrijgraven van de taluds in 2000 bij het zogeheten ‘Heksenhuuske’, vlak bij de Cattentoren, stuitten archeologen op funderingsresten. Die wezen op de aanwezigheid van een vroegere kazemat. Er bestaat weinig documentatie over dit bouwwerk, maar de locatie zelf onderstreept het militaire karakter ervan. Kazematten zijn verdedigingswerken die deels in een wal zijn ingegraven en waarin men geschut of kanonnen kon plaatsen. In Roermond stammen ze uit de periode rond 1702, toen een Engels-Staats leger onder leiding van Menno van Coehoorn de stad aanviel tijdens de Spaanse Successieoorlog.

De kazemat is deels gereconstrueerd in 2013 met authentiek ogende materialen. Wat bijzonder is, is dat deze kazemat volledig binnen de oude stadsmuren ligt, terwijl dit type verdedigingswerk vaak juist buiten de muren werd gebouwd. Hierdoor konden verdedigers verrassingsaanvallen uitvoeren op vijandelijke troepen.

Kanonnen en herinnering

Op het terrein van het Ondernemersplein staan meerdere kanonnen opgesteld. Een daarvan, op een robuust houten onderstel met ijzeren wielen, draagt een plaquette met tekst waarin staat dat het kanon in 1973 door Rijkswaterstaat aan de gemeente Roermond is geschonken bij het opheffen van het arrondissement, als dank voor bijna tweehonderd jaar gastvrijheid.

Een ander kanon is half verzonken in een bakstenen muur bij de ingang van een historisch gebouw. Deze opstelling, inclusief metselwerk, is visueel indrukwekkend en laat goed zien hoe het kanon vroeger in de verdedigingslinie opgenomen was.

Ursulinenkapel: religieus erfgoed naast het geschut

Op steenworp afstand van de kazemat staat de Ursulinenkapel. Deze werd in 1696 toegevoegd aan het Ursulinenklooster en bevat een mengvorm van bouwstijlen, met mergelstenen banden en veldbrandstenen. In 1702 werd ook deze kapel getroffen tijdens militaire conflicten. Boven de deur prijkt het familiewapen van de adellijke familie Van Aefferden en het wapenschild van kapitteldeken F.J. van Aefferden, die in de 18e eeuw het initiatief nam tot restauratie. Sinds 2000 is de kapel eigendom van Stichting Rura.

Een wandeling vol verrassingen

Wie in Roermond over het Ondernemersplein loopt, verwacht niet meteen een openluchtmuseum van militaire geschiedenis aan te treffen. Toch zijn de kazemat, de kanonnen en de kapel stuk voor stuk stille getuigen van een verleden waarin Roermond een strategisch punt was in Europese conflicten.

Lees ook:

• Dinosaurierpark Teufelsschlucht een avontuur voor jong en oud
• Een kijkje bij de Bisschopsmolen in Maastricht

Ben jij wel eens een onverwacht historisch object tegengekomen tijdens een wandeling?

Foto: Miranda de Jong
#nospon  #affiliatie